Categorie archieven: boek: antroposofie

Recent verschenen antroposofie NL

Geplaatst op door

Nederlandstalige titels

In de serie ‘Kleine Steiners’ van uitgeverij Pentagon (die inmiddels, inclusief binnenkort te verschijnen deeltjes, zo’n 40 titels omvat, zie de website van Pentagon) verschenen:

Rudolf Steiner: Sprookjes : De wijsheid in sprookjesbeelden
98 p. € 12,50
Bevat 3 voordr.: 6 febr. 1913, 26 dec. 1908 (samen eerder verschenen in 1979 als De beeldentaal van de sprookjes) en 10 juni 1911 (Rozenkruiserwijsheid in de sprookjes).

Rudolf Steiner: Woede
51 p. € 12,50
Bevat 1 voordr. van 5 dec. 1909 (Die Mission des Zornes) en 2 aanvullende fragmenten.

Sergej Prokofieff/Peter Selg: De wederkomst van Christus in het etherische : Over het Vijfde Evangelie
Amsterdam Pentagon, 2011. – 73 p.
ISBN 9789490455217. € 13,50 

Ad Dekkers: Psychotherapie van de menselijke waardigheid
Zeist : Christofoor, 2011. – 360 p.
ISBN 9789060386576. € 45,50
Meer info…

Adriaan Bekman: De taal van de ziel : Een sociale scholingsweg voor de innerlijke wereld
Zeist : Christofoor, 2011. – 189 p. Met muziek-cd.
ISBN 9789060386590. € 22,50
Meer info…

Siegwart Knijpenga:  Opkomst van het christendom in de Lage Landen
 : Jaap Verheij Boekproducties, 2011. – 182 p.
ISBN 9789081679916. € 20,50
Meer info…

Siegwart Knijpenga:  Op je wenken bediend : Grenservaringen
 : Jaap Verheij Boekproducties, 2011. – 104 p.
ISBN 9789081679923. € 15,50
Meer info…

Maarten Udo de Haes: Priester, goochelaar en gewoon mens
Zutphen : Kamerling, 2011. – 310 p.
ISBN 9789490115029 – € 19,00
Meer info…

Christine Gruwez: Mani & Rudolf Steiner : Manicheïsme, antroposofie en hun ontmoeting in de toekomst
Assen : Nearchus, 2011. – 98 p.
ISBN 9789073310681. € 14,50
Meer info…

Luc Vandecasteele: Islam en christendom : In wezen diep verbonden?
Antwerpen Via Libra, 2011. – 270 p.
ISBN 9789077611135 – € 19,90
Meer info…

Jos Verhulst: De Rubens Code
Antwerpen : Via Libra, 2011. – 138 p.
ISBN 9789077611128. € 25,00
Meer info…

Geneeskunde

Geplaatst op door

Decennialang was het boek Das Bild des Menschen als Grundlage der Heilkunst hèt handboek en overzichtswerk van de antroposofische geneeskunde, oorspronkelijk geschreven door Friedrich Husemann, daarna steeds weer herzien en uitgebreid door Otto Wolff. Beide auteurs zijn overleden (Otto Wolff in 2003) en inmiddels is het werk niet meer compleet leverbaar.

Maar er is nu een nieuw handboek verschenen. De auteur is Matthias Girke, o.a. mede-oprichter en plaatsvervangend geneesheer-directeur van het antroposofische Havelhöhe ziekenhuis in Berlijn.
In krap 1000 pagina’s wordt de interne geneeskunde uit zowel regulier als antroposofisch perspectief behandeld: fysiologie, pathologie en therapie, met actuele literatuurverwijzingen. Een trefwoordenregister van 20 pagina’s besluit het geheel.
Het gebonden boek is uitermate verzorgd vormgegeven. Een overzicht van de inhoudsopgave en een leesproef zijn in te zien op de website van de uitgever Salumed Verlag.

Matthias Girke: Innere Medizin : Grundlagen und therapeutische Konzepte der Anthroposophischen Medizin
Salumed Verlag, 2010. 960 p.
ISBN 978-3-928914-22-2. € 135,-

Recent verschenen (januari 2011)

Geplaatst op door

Het is de bedoeling deze rubriek geregeld te laten verschijnen: nieuw binnengekomen titels, met name (maar niet alleen) uit antroposofische hoek, want dat is tenslotte onze specialisatie. Zonder veel toelichting maar met links naar de uitgever of berichten elders op het internet.

Henning Köhler: Ruimte voor kinderen.
Assen : Nearchus, 2011. 67 p.
ISBN 9789073310667. € 12,50
Interview met Henning Köhler door Thomas Höfer; vertaling uit Flensburger Hefte 50, getiteld Erziehung.

Henk Verhoog: Al het goede komt in drieën : Het principe van drieledigheid in het werk van Rudolf Steiner.
Assen : Nearchus, 2010. 117 p.
ISBN 9789073310643. € 14,75
Meer info…

Jan Zee: Het raadsel van de materie : Een beschouwing over Boeddha, Rudolf Steiner en Christiaan Rozenkruis.
Assen : Nearchus, 2010. 64 p.
ISBN 9789073310650. € 11,75
Meer info…

Bram Tjaden: En nu U : Mindfulness en creativiteit in de verslavingszorg.
Amsterdam : SWP, 2011. 132 p.
ISBN 9789088501418. € 14,95
Meer info…

Claudia Törpel: Alleen met het hart denk je goed : Over het begrip van het lichaam bij de oude Egyptenaren.
Almere : Morgenster, 2010. 240 p.
ISBN 9789490712037. € 24,50
Het Duitse origineel verscheen bij Perseus Verlag in 2007 (2e dr.)
Meer info…

Mieke Mosmuller: Prometheus : Een Griekse sage.
Baarle Nassau : Occident, 2010. 65 p.
ISBN 9789075240238. € 14,50
Meer info…

Rudolf Steiner: Das Verhältnis der Anthroposophie zur Naturwissenschaft : Grundlagen und Methoden.
Dornach : Rudolf Steiner Verlag, 2010. (Rudolf Steiner Gesamtausgabe : Band 75). 377 p.
ISBN 9783727407505. € 47,00

Dit nieuwe deel in de GA verscheen al een paar maanden geleden, maar is bij mijn weten, behalve door Michel Gastkemper in Cultuur, nog nergens besproken. Het zijn openbare voordrachten uit 1920-1922, voor een academisch publiek, waarin Steiner op boeiende wijze schetst wat verstaan moet worden onder de wetenschappelijkheid van zijn antroposofie. Actueel!

Uwe Buermann (Herausgeber): Die Anschauung des Karma bei Rudolf Steiner : Ein Kompendium.
Band 1: Textstellen, chronologisch und thematisch geordnet. Met namen- en trefwoordenregister. 643 p.
Band 2: Längere Auszüge aus einzelnen Vorträgen zur Ergänzung der Textstellen aus Band 1. 1126 p.
Stuttgart : Freies Geistesleben, 2010.
ISBN  9783772519123. € 89,00
Meer info…

Manfred Kannenberg: Rudolf Steiner in Berlin.
Rudolf Steiners Impulse, Begegnungen und Wirkensstätten in Berlin 1897-1923 : Einträge in die Zukunft.
Dornach : Verlag für Anthroposophie, 2011. 191 p.
ISBN 9783037690284. €19,00

Flensburger Hefte 109: Leere Seelen : Was treibt sie in den Amok?
Flensburg : Flensburger Hefte, 210. 224 p.
ISBN 9783935679572. € 18,20
Meer info…

Günter Kollert: Phantasie, Phantastik, Fantasy : Erzählte Welten zwischen Romantik und neuem Mythos.
Dornach : Verlag am Goetheanum, 2010. 175 p.
ISBN 9783723513828. € 17,00
Meer info…

Judith von Halle: Krise und Chance : Die Freie Hochschule und ihre Bedeutung für das Karma der Anthroposophischen Gesellschaft.
Dornach : Verlag für Anthroposophie, 2010. 94 p.
ISBN 9783037690291. € 9,00
Meer info…

Thomas Mayer: Zusammenarbeit mit Elementarwesen : 13 Gespräche mit Praktikern.
Saarbrücken : Verlag Neue Erde, 2010. 255 p.
ISBN 9783890605609. € 24,90
Meer info…

Oorlog

Geplaatst op door

Het heeft even geduurd maar dan heb je ook wat. Eindelijk is bij het Rudolf Steiner Verlag de langverwachte herdruk verschenen van de ‘Zeitgeschichtliche Betrachtungen’ van Rudolf Steiner (oorspronkelijk GA 173 en 174, nu GA 173 a-c). Het gaat hierbij om 24 voordrachten, gehouden in Dornach tussen 4 december 1916 en 30 januari 1917, midden in de Eerste Wereldoorlog dus. Daarin bespreekt hij uitgebreid de politieke en militaire gebeurtenissen van die dagen én hun voorgeschiedenis.
In Dornach werd in die tijd, voorzover mogelijk, doorgewerkt aan het Eerste Goetheanum, door mensen uit 17 verschillende landen. Die waren natuurlijk allemaal op hun eigen manier betrokken bij de historische gebeurtenissen van die dagen. Het is dan ook begrijpelijk dat na de eerste voordracht van 4 december, die oorspronkelijk als losse voordracht bedoeld was, Rudolf Steiner werd verzocht dit actuele thema voort te zetten. Iets wat hij graag deed, omdat hij het belangrijk vond dat mensen tot een gezond oordeel over deze gebeurtenissen zouden komen. Dat leidde tot de langste voordrachtenreeks die Steiner ooit hield, die slechts tot een einde kwam, omdat Steiner voor voordrachten naar Duitsland moest vertrekken.
Maar het is ook begrijpelijk, dat deze voordrachten aanleiding gaven tot verhitte gesprekken ’s avonds na afloop, tot en met verwijten van politieke partijdigheid aan het adres van Steiner. Deze verzocht de leden ter voorkoming van dit soort gedoe bij herhaling om de voordrachten niet mee te schrijven. Desondanks kwamen er notities en samenvattingen in omloop. De voordrachten waren uitdrukkelijk niet bedoeld als politieke voordrachten, in de zin van: partijkiezend, maar waren bedoeld als impuls tot objectieve oordeelsvorming over de oorlog en zijn achtergronden. Maar niet alle aanwezigen slaagden er in zich dit te blijven realiseren.

Voor ons in Nederland, ‘neutraal’ gebleven, lijkt de 1e Wereldoorlog misschien ver weg en lang geleden. Bij ons staat de 2e veel meer op de voorgrond. In de ons omringende landen ligt dat anders. En terecht. Het krachtenspel dat leidde tot 1914-1918 en bepalend was voor de politieke en economische verhoudingen na afloop, en dat door Rudolf Steiner in deze voordrachten concreet en uitvoerig wordt geschetst, speelt in onze tijd nog altijd een heel grote rol. Uiteraard wijst Steiner ook steeds weer op de meer geestelijke occulte achtergronden van het nationalisme en materialisme en van de wereldpolitiek.

Over zowel de inhoud van de voordrachten als over hun editie-geschiedenis zou nog veel te vertellen zijn, maar dat ga ik nu niet doen. Wel moet gezegd worden, dat de redacteuren, onder aanvoering van Alexander Lüscher, een geweldig karwei hebben geklaard. Dat blijkt al uit de volgende kwantitatieve feiten:

  • alle voordrachten zijn grondig doorgezien en vergeleken met het beschikbare materiaal 
  • er is een inleiding van zo’n 70 pagina’s, verdeeld over de 3 delen
  • deel 3 bevat een verzameling uitvoerige bijlagen met documentatie: o.a. Steiners notities, politieke en militaire stukken en teksten uit die jaren
  • de Hinweise achterin zijn enorm uitgebreid, bijv. om de huidige lezer meer feitelijke context te geven en bronnen van citaten te vermelden
  • er zijn een 10-tal losse kaarten bijgevoegd, zowel door Rudolf Steiner getekende en genoemde kaarten als weergaves van de toen wisselende politieke en militaire invloedssferen. 

Rudolf Steiner: Zeitgeschichtliche Betrachtungen
Gesamtausgabe 173
a. Wege zu einer objektiven Urteilsbildung. 628 p. (Hinweise vanaf p. 269)
b. Das Karma der Unwahrhaftigkeit 522 p. (Hinweise vanaf p. 295)
c. Die Wirklichkeit okkulter Impulse 638 p. (Aanhangsels vanaf p. 257; Hinweise vanaf p. 493)
Dornach : Rudolf Steiner Verlag, 2010
ISBN 978-3-7274-1731-3
€ 130,00

Herman Boswijk 

Bijen

Geplaatst op door

Bijen vormen een actueel onderwerp. En dan met name de sterfte onder bijenvolken die de laatste jaren dramatische vormen aanneemt. Michel Gastkemper schreef er de afgelopen dagen op zijn weblog al over, zie Docudrama en Oneindig.
Afgelopen week verscheen eindelijk de langverwachte heruitgave van de acht voordrachten die Rudolf Steiner najaar 1923 hield over de bijen voor de bouwvakkers die toen werkten aan het Goetheanum.

Nadat een mijnheer Müller een voordracht heeft gehouden over de bijenteelt maakt Rudolf Steiner in een reactie hierop de volgende inleidende opmerkingen:
“De zaak is deze – en de volgende keer zal ik daar mee verder gaan – dat men de honingwinning, al het werk, zelfs de werkprestatie van de werkbijen ontzaglijk kan opvoeren door de kunstmatige bijenteelt. Maar – en dat heeft meneer Müller ook al gemerkt – de zaak mag niet te rationeel en niet te zeer bedrijfsmatig worden aangepakt. Wij zullen de volgende keer wat dieper op de bijenteelt ingaan, en ontdekken dat datgene wat voor een korte tijd een buitengewoon gunstige maatregel is – dat wat er nú aan ten grondslag ligt – goed kan lijken, maar dat over een eeuw de hele bijenteelt verdwenen zal zijn als men uitsluitend kunstmatig geteelde bijen zou houden. Wij zullen eens nagaan waardoor dat, wat voor een korte periode buitengewoon gunstig werkt, zich zó kan ontwikkelen dat het in de loop der tijd ertoe leidt, dat de hele zaak toch afsterft. En wij zullen ook zien dat juist de bijenteelt buitengewoon interessant is, om alle geheimen van de natuur te leren kennen, en vooral hoe dat wat enerzijds heel vruchtbaar blijkt te zijn, anderzijds zelfs leidt tot het afsterven.
Zo kunnen de imkers wel erg verheugd zijn over de vlucht die de bijenteelt in korte tijd genomen heeft; maar deze vreugde zal geen honderd jaar duren.” Opmerkelijk!

De herziening van de vertaling en het nawoord zijn van Theo Georgiades (één van de intiatiefnemers van www.bdimkers.nl). In het nawoord is tevens een deel van een interview met Joseph Beuys over bijen opgenomen.

Rudolf Steiner: De bijen : Over het wezen van de bijen
Zeist : Christofoor, 2010. 197 p.
ISBN 978-90-6038-651-4
€ 19,90

Herman Boswijk

Signalering: Cisterciënsers

Geplaatst op door

Ekkehard Meffert
Die Zisterzienser und Bernhard von Clairvaux : Ihre spirituellen Impulse und die Verchristlichung der Erde
Verlag Engel, 2010. 360 p.
ISBN 978-3-927118-21-8
€ 59,50

Ekkehard Meffert (1940) schreef eerder interessante monografieën over Nicolaus Cusanus (filosoof/theoloog, 1401-1464), Carl Gustav Carus (arts en natuuronderzoeker, 1789-1869) en Mathilde Scholl (grande dame uit de begintijd van de antroposofie, 1868-1941).
In dit nieuwe boek beschrijft hij hoe hij, 18 jaar oud en werkend op een schapenfarm in Yorkshire, tijdens een wandeling stuit op de ruïnes van de cisterciënzer abdij Fountains Abbey. De betovering die hij hier ervoer leidde tot een levenslange belangstelling, die uiteindelijk tot dit boek heeft geleid.
De Cisterciënzer orde werd gesticht in 1098 in Citeaux/Bourgondië maar werd vooral bekend door de invloed van Bernard van Clairvaux (1090-1153). De stichting was een reactie op de vervlakking van het kloosterleven in de Franse Benedictijner kloosters, m.n. Cluny. Binnen een halve eeuw had de orde zich middels honderden kloosters verspreid over heel Europa, van Polen tot Ierland en van Zweden tot Zuid-Spanje. De nadruk in het werk (labora, naast het gebed, ora) lag vooral in het bewerken van de aarde.
Uit het voorwoord: “Der Zisterzienser-Orden ist zweifellos derjenige Orden, der die stärkste Erd- und Raumverbundenheit aufweist. Das gilt nicht nur für seinen räumlichen Ausbreitungsprozess, nicht nur für seine sorgfältig ausgewählten, spezifischen Klosterstandorte, nicht nur für die innere Raumorientierung der Klosteranlagen, sondern vor allem auch für seinen kolonisatorischen Umgang mit der Erde und ihren Lebenskräften.
An den von den Zisterziensern geschaffenen Standorten und Kulturlandschaften haben durch Jahrhunderte hindurch Mönche an der Erde gearbeitet, diese verwandelt, und sie haben dort gebetet. Es sind “sakrale Orte” geworden. […]
Ein übergeordnetes Motiv ist das Aufzeigen der besonderen Beziehung des Zisterzienser-Ordens zur elementarischen Welt, d.h. zur Erde, Wasser, Licht und Leben sowie deren Ordnungszusammenhänge wie z.B. Klang und Raumproportionen. Diese sind Ausdruck der Lebenskräfte der Erde selbst, denen die Zisterzienser durch ihre christliche Spiritualität verbunden sind.”
Meffert concentreert zich op de eerste anderhalve eeuw, de bloeitijd, waarin de oorspronkelijke impulsen nog duidelijk zijn. Naast de historische aspecten en de gestalten van de grondleggers Stephan Harding en Bernard van Clairvaux, gaat hij ook uitgebreid in op de verschillende aspecten (architektuur, geomantie) van de kloosterbouw. Het boek is verder rijk geïllustreerd met fraaie kleurenfoto’s. Alleen een register ontbreekt helaas.

Herman Boswijk