Recent verschenen er twee boeken rondom dit onderwerp. Wie enigermate vertrouwd is met de biografie van Rudolf Steiner en de geschiedenis van de antroposofische beweging denkt bij het jaar 1917 aan twee onderwerpen:
- Steiners eerste publicatie over de drieledigheid van de mens, zoals die tot uitdrukking komt in de samenhang van lichaam (zenuwstelsel-ritmisch stelsel-stofwisselingsstelsel), ziel (denken-voelen-willen) en geest (imaginatie-inspiratie-intuïtie). Het verscheen als hoofdstuk in het boek Von Seelenrätseln.
- het begin van wat iets later, vanaf 1919, genoemd wordt de sociale driegeleding, Steiners ideeën over een nieuwe politieke en maatschappelijke ordening. Het ging daarbij om twee memoranda die Steiner opstelde, in een poging zijn ideeën aan te kaarten bij de machthebbers in Berlijn en Wenen via contacten die hij had in die kringen. Helaas leidde dat tot niets.
Van 24-26 februari 2017 organiseerde de Antroposofische Vereniging in België in Antwerpen een conferentie onder de titel Lichtbaken 1917-2017, waarin de onverminderde actualiteit van dit ’trinitarische’ gedachtegoed centraal stond. Ter gelegenheid van deze conferentie verscheen er een boek waarin deze teksten van Rudolf Steiner voor het eerst in Nederlandse vertaling werden gepubliceerd, met een inleiding van Wilbert Lambrechts en uitvoerig commentaar bij met name de twee memoranda.
Rudolf Steiner: Het lichtbaken van 1917.
Schets van de drieledigheid van de mens – Ontwerp voor de driegeleding van de samenleving.
Via Libra – pbk – 119 p. – € 15,00
Eén van de sprekers op deze conferentie was Peter Selg. Over het onderwerp “Het jaar 1917 in het leven en werk van Rudolf Steiner” sprak hij dit jaar ook bij enkele andere gelegenheden. Dit materiaal is nu in boekvorm verschenen.
Het jaar 1917 was ook globaal gezien een belangrijk jaar. In Rusland bracht de revolutie de bolsjewisten aan het bewind en de Verenigde Staten deden hun intrede in de Eerste Wereldoorlog. Daarmee tekenden zich de internationale verhoudingen af die nu, honderd jaar later, nog steeds bepalend zijn: Amerika in het westen tegenover Rusland in het oosten en daartussen een tamelijk stuurloos en ideeënloos Europa.
In zijn boek schetst Peter Selg eerst, middels een bespreking van drie recent in Duitsland verschenen boeken, de huidige situatie op het gebied van economie, politiek en cultuur. Daarna volgt een uitvoerige beschrijving van Rudolf Steiners activiteiten en intenties in het jaar 1917, die nog steeds een inspiratie kunnen bieden voor een uitweg uit deze globale patstelling.
Drie gedichten, van Celan, Rilke en Hölderlin, onder het motto “Das andere Deutschland”, en een aanhangsel over de publicitaire tegenstand die Steiner in 1917 ondervond, besluiten het boek.
Peter Selg: Die Gegenwart des Vergangenen. Rudolf Steiner und die Aktualität des Jahres 1917
Verlag des Ita Wegman Instituts – geb. – 270 p. – € 34,00